Puszczaństwo - Przebywanie na świeżym powietrzu, kontakt z naturą, radzenie sobie w warunkach trudniejszych niż życie w mieście, czy ostatnio nawet na wsi daje możliwość rozszerzenia horyzontów, zbliżenia do natury.
Podstawowymi formami pusczaństwa są obozownictwo, pionierka, zdobnictwo,
biwakowanie, rajdy, wędrówki, turystyka i gry w trenie
Za początek
ruchu woodcrafterskiego uważa się rok 1902.Wtedy to w Stanach zjednoczonych
Ameryki Północnej Ernest Thompson Seton, założył organizację: Woodcraft Indians-
Indianie Puszczańscy. Puszczaństwo było ważnym elementem w pracy w wielu
drużynach harcerskich w Polsce Harcerze poznawali przyrodę, wyjeżdżali na obozy
i biwaki do lasu. Tworzone puszczańską obrzędowość, zdobywano puszczańskie
sprawności.
Za pierwszy ruch harcerski w Polsce, zbliżający się do ruchów woodcrafterskich
za granicą uważa się powszechnie "Wolne Harcerstwo". Powstało ono w 1921 roku
Zainicjował je Adam Ciołkosz w ramach odnowy w harcerstwie polskim niezależnie,
a nawet bez wiedzy o podobnych ruchach za granicą. Konieczność odnowy w ZHP i
niezbędne zmiany przedstawił A. Ciołkosz w roku 1921 w trzech listach do
starszych harcerzy: "Potrzeba przebudowy", "Nowe horyzonty harcerstwa" i "Wolne
harcerstwo".
Adam Ciołkosz uważał, że harcerstwo powinno być ruchem młodzieży. Wypowiadał się przeciw wszelkim formom militaryzmu w harcerstwie oraz żądał całkowitej apolityczności harcerstwa i absolutnego nieangażowania się w kwestie społeczne i polityczne. Uważał, że harcerze powinni wrócić do przyrody. Nawiązując do myśli Setona sądził, że indianizm dzięki swojej atrakcyjności, wyprze z czasem militaryzm, tkwiący jeszcze w harcerstwie.
Pisząc o "Wolnym Harcerstwie"
przedstawił cztery cechy charakteryzujące ten ruch:
1. indianizm i dążenie do nawrotu ku przyrodzie,
2. ideologia prawa harcerskiego, skauting powszechny, skauting pokoju,
3. kult państwowości, patriotyzm czynny,
4. dążenie do uludowienia ruchu, ideologia świata pracy.
Do lipca roku 1923 "Wolne
Harcerstwo" nie tworzyło żadnego odrębnego związku, lecz zmierzało do
znalezienia sobie miejsca w istniejącej organizacji. W założeniach swych "Wolne
Harcerstwo" nie dążyło do rozbijania zrzeszenia oficjalnego, a było wyłącznie
ośrodkiem ideowym, skupiającym starszych harcerzy. Do Wolnego Harcerstwa mógł
należeć każdy. Nie było tam żadnych ustaw, regulaminów, ani mundurów.
Obowiązywała odpowiedzialność przed samym sobą. Aby być "wolnym harcerzem",
wystarczył sam fakt poczuwania się do łączności z ruchem harcerskim i
przynależność do świata idei harcerskiej.
Odznaką "Wolnego Harcerstwa" są trzy koła wpisane w siebie a w punkcie ich
zbieżności wybucha trój falisty płomień - symbol trójjedni: Prawdy, Piękna i
Dobra, trzech elementów ludzkiego ducha, identycznych ze sobą i jedno
tworzących. Koło jest symbolem doskonałości, płomień żarliwości w służbie
ideałom swojej własnej duszy, świętego uniesienia i ofiary. Barwa czerwona
symbolizuje świat pracy.Centralnym punktem ruchu odnowy stało się pismo
"Płomienie", które zaczęło się ukazywać w roku 1921 i do roku 1923 skupiało
wokół siebie i kształtowało światopogląd "wolnych harcerzy".Na pierwszym
zjeździe "Wolnego Harcerstwa" w Mąchocicach w czerwcu 1922 uwidocznił się
postępujący rozłam ideowy w jego kierownictwie. Dążono do przekształcenia
apolitycznego ruchu w odrębną organizację polityczną i do odrzucenia współpracy
z ZHP w przeciwieństwie do A. Ciołkosza i Stanisława Jerschiny, opowiadających
się za autonomią ruchu w ramach ZHP. Z punktu widzenia ruchu woodcrafterskiego
najbardziej interesuje nas okres historii ruchu "Wolnego Harcerstwa" od
początków jego istnienia do momętu utworzenia "Zjednoczenia Wolnego Harcerstwa".
W okresie tym "Wolne Harcerstwo" nie tworzyło żadnej samodzielnej organizacji,
lecz było tylko ośrodkiem ideologicznym propagującym obok ideologii
socjalistycznej - puszczaństwo i indianizm (lub słowianizm, co mocno podkreślał
sam A. Ciołkosz) w harcerstwie. Trzecim istotnym elementem ruchu
woodcrafterskiego jest system szczepowy , który w założeniach "Wolnego
harcerstwa" nie występuje. W związku z tym "Wolnego Harcerstwa" nie możemy uznać
za ruch woodcrafterski w pełnym znaczeniu tego słowa.